Sakız size keyif verir ancak verdikleri bununla sınırlı değildir. Tatlı ve ferahlatıcı bir şeye olan isteği karşılamanın ötesinde, sakız başka birçok avantaj da sağlar. Başlangıç olarak, çiğneme işinin, ağzınız için doğal bir savunma mekanizması olan tükürük üretimini hızlandırması söylenebilir.
Sakızın kendisi de dişlerinizi beyazlatan bir tonikle diş etlerinize masaj yapar. Nefesinizin ferahlığından, konsantrasyonunuzu artırmaya, sigara içmeyi unutturmasından, stresli hissettiğinizde sizi rahatlatmasına ve özellikle ağız hijyeni ve diş çürümelerini önlemesine kadar çok çeşitli faydalar sağlamaktadır.
Diş Çürümelerinin Önlenmesi
Ağızda bulunan bakteriler, yemeklerden sonra dişlerin çevresinde kalan artıklarla beslenerek hayatta kalır. Bakteriler, şekerleri emer ve yan ürün olarak organik asitler üretir. Yemekten sonraki beş ila on dakika içinde, organik asit ağzınızdaki pH değerini diş mineniz için tehlikeli seviyelere düşürebilir. Düşük pH seviyelerinde diş minesi erimeye başlayarak küçük ancak daha sonra büyüyebilen yaralar açar ve arka arkaya gelen asit saldırıları sonucunda diş çürümesi meydana gelir.
Başta, Zürih (Prof. Imfeld) ve Bern’de (Prof. Graf ve Prof. Zappa) bulunan İsviçre Üniversitelerinde gerçekleştirilen telemetri testleri olmak üzere, yapılan klinik araştırmalar, yemeklerden veya atıştırmalardan sonra şekersiz sakız çiğnemenin, pH değerlerinin tekrar dişler için sağlıklı seviyelere gelmesini hızlandırdığını göstermiştir. Gerçekte sakız, tükürük salgılamasını 2,5 ila 4 kat artırır. Tükürükte, asit saldırısıyla hasar gören diş minesine yeniden mineral kazandırmada etkili olan kalsiyum ve diğer elementler bulunur.
Şekersiz sakız, diş çürümesini önlemede önemli ek özellikler içerir.
Şekersiz sakızın formülasyonunda, ağızdaki bakteriler ile mayalanmayan ve bu sayede asit oluşumunu engelleyen maddeler olan sorbitol, maltitol, isomalt, mannitol ve xylitol gibi polialkoller kullanılır.
XYLITOL
Xylitol, diş çürümelerine neden olan en önemli bakterilerden Streptococcus Mutant bakterilerinin üremesini önleyen, polialkoller arasında, hem aktif hem de pasif anti-caries etkisi içeren ve şeker yerine kullanılan tek maddedir.
Xylitol, birçok meyve ve sebzede bulunur. Xylitol, tüm poliyoller arasında en tatlı olanıdır. Sakaroz kadar tatlıdır, ağızda tat bırakmaz ve şeker hastaları için güvenlidir. Xylitol, şekere göre %40 daha az kalori içerir ve bu nedenle, AB ve ABD’de gıda maddeleri etiketleri için 2,4 kcal/g kalori değeri kabul edilmiştir. Yüzlerce insan üzerinde, bazıları Dünya Sağlık Örgütü sponsorluğunda, gerçekleştirilen klinik deneyler, düzenli olarak xylitol içeren sakız tüketiminin, diş çürümesinde %70’e varan oranlarda azalmaya yol açtığını göstermiştir. Aşağıdaki tabloda, xylitol maddesinin uzun süreli faydaları hakkında yapılan önemli araştırma projelerinin sonuçları verilmiştir.
Sonuç olarak, yemeklerden ve atıştırmalardan sonra şekersiz ve özellikle xylitol içeren sakız kullanımı, diş minesindeki yaralar için tekrar mineral kazandırma sürecini hızlandırmakta ve caries gelişmesini azaltmaktadır. Diş fırçalama olanağı bulunmayan durumlarda, şekersiz sakız çiğneme, ağız sağlığınızı korumada keyifli ve tavsiye edilen bir yoldur.
Stres Önleme - Konsantrasyon
Sakızın sinirsel gerilime çözüm olduğu, konsantrasyonu artırdığı ve sigara içme isteğini bastırdığı kanıtlanmıştır. Bu etkileri değerlendirmek amacıyla çeşitli bilimsel testler yapılmıştır. Örneğin, bir grup sigara tiryakisi üç gruba ayrılmıştır: birinci grubun sigara içmesine, ikinci grubun sakız çiğnemesine izin verilmiş olup, üçüncü grubun stresi azaltmak için herhangi bir araç kullanmasına izin verilmemiştir. Dışarıdan gelen strese maruz bırakıldıklarında, sakız çiğneyen grubun sigara içme isteğinin azaldığı görülmüştür. İkinci bir test, sakız çiğnemenin gece çalışırken uyku halini azalttığını göstermiştir. Bir grup Japon araştırmacı, ensefalogram analizleri yoluyla sakız çiğnemenin, aromanın açığa çıkmasıyla birlikte çeşitli beyin dalgalarını artırdığını ve bu sayede, konsantrasyonu ve beyin fonksiyonlarını uyumlu bir biçimde yükselttiğini ortaya çıkarmıştır.
Bellek
İngiltere’de bulunan Northumbria Üniversitesi tarafından 75 yetişkin üzerinde yapılan araştırma, sakız çiğnemenin zihinsel kapasiteyi ve uzun süreli belleği yükselttiğini göstermiştir. Katılımcılar üç gruba ayrılmıştır: birinci grup sakız çiğnemiş, ikinci gruptan sakız çiğnemeyi taklit etmesi istenmiş ve üçüncü grup hiçbir aktivite yapmamıştır. Zihinsel kapasite, dikkat ve belleğin değerlendirilmesi için yapılan bilgisayar destekli testler, kısa ve uzun süreli belleğin birinci grupta %35 daha iyi olduğunu göstermiştir. Deneyler sırasında, sakız çiğnerken katılımcıların kalp atışlarının hızlandığı ve açlık hissi uyandırmak için daha fazla ensülin ürettiği görülmüştür. Reseptörleri beynin hipokampus olarak bilinen bölümünde bulunan ensülin, beynin bellek fonksiyonları için son derece önemli olan bu bölümünü uyarmıştır.
Ferah Nefes
Ağız ve burunda ferah bir his ve rahat nefes alındığının bilinmesi, sakız tüketiminin altında yatan en temel faktörlerden biridir. Sakız, bu faydayı çok çeşitli yollarla sağlar. Geleneksel olarak, birçok sakız nane aromalıdır. Mentol, doğal nane ruhunun en önemli bileşeni olup, ağızda ve burunda benzersiz bir ferahlık hissi uyandırır. Mentol buharı damak ve burundan geçerken, ferahlık ve tazelik hissinden sorumlu reseptörleri harekete geçirir. . Son günlerde, mentolden daha güçlü bir ferahlık hissi veren “soğutucu maddeler” bulunmuştur. Bunlar, ferahlık hissini her zamankinden çok daha yoğun seviyelere çıkarırlar. Ferahlık veren önemli bir sakız bileşeni de Xylitol'dür. Xylitol’ün tükürük içinde çözünmesi işlemi için enerji gerektiğinden, ağız sıcaklığı düşer ve anında ferahlık hissi uyandırır. Sakız, ağız ve buruna ferahlık vermenin yanı sıra, nefesinizin hoş kokmasını da sağlar. Tüketicilerin ağzında sigara veya yemekten kaynaklanan kokuların maskelenmesi ve tüketicilerin nefesinin iyi kokması için sakızlara çeşitli aromalar eklenir. Aromaların yanı sıra, bazı sakızlarda sülfür gibi kötü koku moleküllerini yakaladığı kanıtlanan yeşil çay özü gibi deodorant etkili özellikler içeren katkı maddeleri de kullanılmaktadır.
Beyaz Dişler
Diş çürümesi riskinin önlenmesi, aynı zamanda sağlıklı ve beyaz dişler talep eden piyasa için yeterli olmamaktadır. Gerçekte, dişlerin doğal beyazlığını koruyabilen ürünler giderek daha başarılı olmaktadır. Kahve, çay ve şarap gibi içecekler ve sigara nedeniyle oluşan lekeler, dişlerin doğal rengi üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir. Diş plakları ve tartar, dişler üzerinde bu tür lekelerin oluşmasına katkıda bulunmaktadır.
Dişlerin doğal beyazlığını koruyacak şekilde tasarlanan sakızlarda genellikle, asit saldırılarını önleyen, diş minesinin sağlıklı görünümünü korumaya yardımcı olan, plak oluşumunu önleyici temizlik işlemi yapan, güvenli ve oturmuş bir madde olan kabartma tozu kullanılır. Buna ek olarak, lekelerin yok edilmesine yardımcı olan kanıtlanmış anti-tartar etkileri nedeniyle polifosfatlar da kullanılır.